گرچه شرکتهای متعددی سعی در تولید بازیهای به اصطلاح «دخترانه» نمودهاند، ولی بیشتر زنان، مشتری بازیهای شرکتهایی بودهاند که رویه خاصی در مورد جنسیت بازیکُن اعمال نکردهاند.
نوشته Steive Case*
ترجمه نیما حجازی
سرویس مقاله ایتنا - سالهای سال بازیکنان حرفهای بازیهای کامپیوتری به شکل کلیشهای مردان جوان و منزوی تصور میشدند که در زیرزمینهای کمنور و خوابگاههای نمور روی ماوسهای خود کلیک میکنند. ولی بازیکنان هم مانند بازیها دستخوش تغییر شدهاند. نسل جدید بازیکنان که بسیار گوناگون هستند، راه ورود به دنیای بازیهای کامپیوتری را کاملا تغییر دادهاند. بازیهای کامپیوتری که زمانی قلمرو مطلق مردان به شمار میرفت، اکنون به فعالیت اجتماعی قابل قبولی تبدیل شدهاست که تعداد زیادی از زنان برای سرگرمی به آن جذب میشوند.
وقتی که من بار اول در مسابقات ورزشی سایبر سال 1999 ثبتنام کردم، بازیکنان حرفهای زن بسیار نادر بودند. انجمن هنوز کوچک بود و زنانی که در بازیهای کامپیوتری حرفهای بودند هیجان، کنجکاوی، و حتی تمسخر زیادی به خود جلب میکردند. ولی این دید تغییر کرد و بر اساس آمار و اطلاعات انجمن نرمافزارهای دیجیتال سرگرمی(ISDA) حدود 43% بازیکنان، زن هستند. لازم به ذکر است که نیمی از بازیهای به فروشرفته توسط زنان خریداری میشوند.
البته هنوز تردید وجود دارد که آیا زنان فقط بازیهای معمولی یا ماجراجویانه میخرند یا این که بازیها را برای فرزندان پسرشان میخرند. باگشت گذرایی در اینترنت میتوان دید که زنان در بازیهای تحت ویندوز موقعیت قابل توجهی برای خود ایجاد کردهاند.
وبسایتهای بیشماری برای انواع مختلف بازیکنان زن در اینترنت وجود دارد، از اجتماعات زنان Quake تا زنان EQ و طرفدار EverQuest. گرچه معمولا گفته میشود که زنان همیشه غیرجدی بازی میکنند، آمار IDSA نشان میدهد که بیش از 30% افرادی که بیش از 10 ساعت در هفته بازی میکنند، زن هستند.
ظهور و گسترش اینترنت نقش بزرگی در جذب زنان به بازی برای وقتگذرانی ایفا کردهاست. گرچه بازی کردن در ابتدا سرگرمی فردی به حساب میآمد، پیشرفتهایفناوری، بازیکردن را به یکی از بزرگترین رقابتهای جمعی در بین سرگرمیهای مدرن تبدیل کرده است. به خصوص پیشرفتهای سیستم عامل ویندوز XP اتصال بازیکنان در اینترنت یا شبکههای محلی را آسانتر از همیشه کرده است.در واقع، بسیاری از رکوردهای ثبت شده در بازیهای کامپیوتری چند نفره مرهون اتصال ساده کامپیوترها در ویندوز XP است.
لازم به ذکر است که بازیهای چند نفری آنلاین بزرگ (MMORPG) تعداد زیادی ازبازیکنان زن را به خود جلب کرده است. تحقیقات تخمین میزنند که یکسوم بازیکنان بازی محبوب EverQuest که یک MMORPG است، زن هستند، برخلاف این واقعیت که برخی عناصر طراحی این بازی بسیاری از خریداران زن را میرنجاند. بسیاری از متخصصان بر این باورند که ارتباط اجتماعی و عمومی که این نوع بازی ها منتقل میکنند، برای جذب زنان و ندیده گرفتن عناصر نامطلوب طراحی نظیر صحنههای خشن داخل بازی یا طرحهای کلیشهای قهرمانان مونث کافی است.
گرچه شرکتهای متعددی سعی در تولید بازیهای بهاصطلاح «دخترانه» نمودهاند، ولی بیشتر زنان مشتری بازیهای شرکتهایی بودهاند که رویه خاصی در مورد جنسیت بازیکُن اعمال نکردهاند و طرح کلیشهای قهرمانان مونث که در گذشته زنان دوستدار بازی را از این بازیها میراند، حذف کردند. بازیThe Sims مثالی فانتزی از یک بازی است که به دلیل استقبال بازیکنان از هر دو جنس، موفقیت عظیمی داشته است. بر اساس گزارش اخیر مجله Newsweek تقریبا نیمی از بازیکنان بازی The Sims زن هستند، گرچه در بازی، عنصر یا شخصیت خاصی وجود ندارد که به طور خاص زنپسند باشد. بازی فوق، یک بازی جذاب، بامزه است که زنان و مردان تقریبا به طور مساوی از آن لذت میبرند. این بازی به طورخاص برای تشویق به آزمایش و اکتشاف طراحی شده است و بازیکنان بهندرت میبازند یا شکست میخورند. نشان داده شده است که این عناصر به مرور بازیکنان زن را به بازی جلب میکند.
در دسترسبودن حجم عظیم و متفاوتی از بازیها، استفاده از ویندوز XP را نهتنها برای زنان بلکه برای همه اعضای خانواده ساده و آسان کرده است. هیچ سیستم عامل دیگری نمیتواند امیدی به رقابت با انواع بازیهایی که مخصوص ویندوز XP تولید شده است، داشته باشد. این بازیها نهتنها بازیکنان حرفهایبلکه بیشتر بازیکنان تفننی را به خود جذب میکنند. گرچه بازیهای گرانقیمتکه هم برای PC و هم برای کنسولهای دیگر تولید شدهاند، بسیار هیجانانگیزاست، ویندوز XP در مقیاسهای کوچک هم اجازه ایجاد خلاقیت واقعی میدهد.
هر وقت که یک بازی به بازار میآید، بازیکنان بسته به نوع علاقهمندی خود به آن بازی، دست به تشکیل یا تغییر اجتماعاتی میزنند؛ در این مورد خاص، زنان. مثلا بسیاری از طرفداران بازیها علاقه دارند که از شخصیتهای بازیهای حادثهای Skin تهیه کنند که بیشتر و بیشتر نمایانگر چیزی باشد که در آن شخصیت میستایند. این توانایی برای شخصیتبخشی، در گروه بازیکنان زن نیز وجود دارد. جالب اینجاست که اکثرا بازیهای بسیار معمولی تحت ویندوز بیشترین طرفدار را در میان بازیکنان زن دارند.
عوامل زیاد دیگری نیز باعث افزایش تعداد بازیکنان زن شده است. شاید زمانی صرف استفاده از کامپیوتر برای بستگان مونثِ شما موهبتی به شمار میرفت. الان حتی مادربزرگ من هم ایمیل میفرستد! با در دسترس قرار گرفتن تکنولوژی وسهولت استفاده از آن، زنان بیشتر و بیشتر استفاده تفننی از کامپیوتر میکنند.
گرچه پیشرفتهای زیادی صورت گرفته، موانع زیادی در راه ورود زنان به سرگرمیهای دیجیتال وجود دارد. هنوز زنان انگشتشماری وجود دارند که بازی تولید کنند. این کمبودِ وجود زنان در بخشِ طراحیِ بازی، باعث رواجِ بازیهایی شدهاست که محیط مناسبی برای بازیکنانِ زن فراهم نمیکند. محیطهایی که در آن رویه خاصی در مورد جنسیت بازیکُن اعمال نشود و بازیکناناز بازیکردن لذت ببرند. دیگر بازیها از این هم پیشتر رفتهاند و ناآگاهانه بازیکنان زن را از خود میرانند. شرکتهای طراح از اثر عناصر کوچک طراحی بر بهبود کلی بازی باخبر نیستند. سری بازی Tomb Raider مثال خوبی از این است که چگونه یک شخصیتِ زنِ شدیداُ خیالی میتواند تصویر یک بازی را در بین مخاطبان آن خدشهدار کند و زنان را از خود براند.
بهترین راه حل این چالشها، دخالت بیشتر زنان در طراحی و تولید بازیها است. راه ورود به طراحی حرفهای بازی معمولا کار آماتوری و تغییر و تحول دربازیهای فعلی است. بازیها، به عنوان یک رسانه، باید در هر زمان مانند فیلمها، تلویزیون، و کتابها مجموعه گستردهای از ذائقهها و علایق مخاطبانرا در بر داشته باشند. البته همیشه بازیهایی وجود دارد که به یک جنسیت خاص گرایش داشته باشند. ولی ایدهآل این است که بیشتر بازیها، بدون توجه به جنسیت بازیکن، باید فقط سرگرمکننده باشند. من، به عنوان یک طراح بازی، سعی خواهم کرد که بازیهای بیشتری تولید کنم که بر سرگرم کردن بازیکنان تاکید داشته باشند، وجهی که مورد علاقه همگان باشد.